czwartek, 23 czerwca 2011

Woda dla Warszawy

    Wodociąg Praski, Wodociąg Centralny oraz Wodociąg Północny te trzy systemy połączone ze sobą jedną siecią przesyłową zapewniają wszystkim mieszkańcom Warszawy wodę każdego dnia.
Wodociąg Północny jest zasilany z pobliskiego stolicy Zalewu Zegrzyńskiego podczas gdy dwa pozostałe pobierają wodę z Wisły.   Dla ścisłości... spod dna Wisły. Choć ujęć tych jest kilka to najlepiej widocznym a przez to i znanym jest główne ujęcie wodociągu praskiego usytuowane w nurcie rzeki między Mostem Siekierkowskim, a Mostem Łazienkowskim. Mowa oczywiście o tzw. Grubej Kaśce, której charakterystyczną okrągłą sylwetkę efektownie prezentującą się ponad wiślaną taflą kojarzą zapewne niemal wszyscy warszawiacy. Jej zwracające uwagę  usytuowanie i architektura kryje nie mniej zaskakujące ciekawostki wewnątrz. A są to niejednokrotnie rozwiązania pionierskie nawet w skali światowej. Nie jest przypadkiem fakt, iż metoda poboru wody tu stosowana nazywana jest przez specjalistów rozwiązaniem warszawskim.
      Na czym ono polega? Otóż woda pobierana jest tu do specjalnie wydrążonej w dnie rzeki studni. Na głębokości ok. 7 metrów pod dnem usytuowanych jest 15 rozmieszczonych promieniście drenów do których wnika woda po przesiąknięciu a tym samym naturalnym przefiltrowaniu przez odkładający się na wiślanym dnie piasek.
Makieta ujęcia infiltracyjnego wodociągu praskiego, czyli Gruba Kaśka w przekroju
   Następnie pozyskana w ten sposób woda transportowana jest poprowadzonym specjalnie w tym celu tunelem pod dnem Wisły do znajdujących się na praskim brzegu tzw. filtrów pośpiesznych gdzie ulega dalszej filtracji i oczyszczeniu.
Centrum sterowania wodociągiem praskim - na tej ścianie można prześledzić i kontrolować wszystkie elementy procesu poboru, oczyszczenia i przesyłu wody 
    Całość tych procesów jest obecnie w pełni skomputeryzowana i na bieżąco monitorowana przez system nowoczesnych czujników. Oczywiście umożliwiają one również śledzenie  zapotrzebowania i poziomu zużycia wody. Co ciekawe, jak mówią dobrze poinformowani pracownicy wodociągów linie obrazujące te dane są często tak silnie skorelowane z  programem telewizyjnym, że można z nich niemal bezbłędnie odczytać jego układ.  No cóż, zdaje się to znak naszych czasów.
Wykres ukazujący bieżące ciśnienie i zużycie wody w sieci
    Jednak pomimo wielu zaawansowanych technologicznie rozwiązań i tak ostatnie słowo należy do... małży.
A ściślej do ośmiu z nich. To nie żart, właśnie te skorupiaki podłączone do szeregu elektrod oceniają jakość i czystość wpływającej do wodociągu wody. Zmiana szerokości uchylenia ich skorup nawet o kilka milimetrów może sygnalizować w określonej sytuacji pojawienie się niebezpiecznych także dla ludzi substancji.
Ośmiu wspaniałych - to własnie te małże czuwają nad jakością i bezpieczeństwem warszawskiej wody...
   Uzupełnieniem tych dość niekonwencjonalnych przynajmniej dla laika metod kontroli są tradycyjne laboratoryjne badania próbek wody pobieranych systematycznie z poszczególnych drenów.
...choć analizy laboratoryjne swoją drogą - próbki wody z każdego z drenów możliwe do pobrania w każdej chwili
Na ujęcia Wodociągu Praskiego składają sie obok Grubej Kaśki także tzw. brzegowe ujęcia pomocnicze.
W sumie przechodzi przez nie średnio w ciągu doby ok. 80.000m3 wody gdyż na takim poziomie kształtuje się obecne zużycie.
Wejście do ponad 200 metrowego tunelu prowadzacego pod dnem Wisły
Aby takie ilości wody każdego dnia bezproblemowo docierały do mieszkańców Warszawy niezbędnym jest utrzymywanie tak samego ujęcia jak i jego otoczenia w odpowiednim stanie. Przede wszystkim chodzi tu o odpowiedni stan wiślanego dna przez które przenika woda, a także jego głębokość. To zadanie z kolei należy do tzw. Chudych Wojtków, czyli specjalnych statków krążących wokół Kaśki i dbających właśnie o odpowiednie wzruszenie i utrzymanie piaskowego dna.

Oprócz Chudych Wojtków także specjalistyczna pogłębiarka czuwa nad odpowiednim utrzymaniem dna w otoczeniu studni 
    Dreny za pomocą których do studni czerpana jest woda umieszczone są pod dnem w sposób promienisty.
Aby móc precyzyjnie określić położenie każdego z nich ponad poziomem wody na balkonie okalającym korpus górny studni umieszczone są specjalne znaczniki precyzyjnie kierunkujące ich położenie.
Muszka i szczerbinka drenu nr 14 to one wskazują kierunek jego usytuowania pod dnem Wisły. W oddali Most Łazienkowski